Ξενοφοβία

Ξενοφοβία ονομάζεται η έντονη αντιπάθεια ή επιφυλακτικότητα απέναντι σε κάποιο άτομο που δεν έχει την ίδια εθνική ταυτότητα. Το φαινόμενο αυτό ενισχύει φαινόμενα ρατσισμού, εθνικισμού και ακραίων συμπεριφορών απέναντι στους ξένους. Σχετικές έννοιες που επηρεάζουν, σχετίζονται ή ενισχύουν το φόβο απέναντι σε καθετί ξένο είναι τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες και τα διάφορα είδη του ρατσισμού που επικρατούν στη κάθε κοινωνία.

Είναι γεγονός ότι ο φόβος για το ξένο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ανθρώπινης κοινωνίας και βρίσκεται σε μεγάλη έξαρση στις μέρες μας. Ως ένα βαθιά ριζωμένο κοινωνικό φαινόμενο, κλιμακώνεται σε περιόδους οικονομικής κρίσης, καθώς ενδυναμώνονται οι προκαταλήψεις απέναντι σε κοινωνικές ομάδες που μειονεκτούν. Παράλληλα, λόγω των δυσχερών συνθηκών, οι μετανάστες πολλές φορές αντιμετωπίζονται με αδιαφορία και περιθωριοποιούνται. Χωρίς αμφιβολία το χαμηλό πνευματικό επίπεδο των ατόμων ενισχύει τα αισθήματα ξενοφοβίας.

Τα στερεότυπα που κυριαρχούν στο χώρο της εκπαίδευσης, στην οικογένεια και στα μέσα μαζικής επικοινωνίας δημιουργούν μια διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας κι έτσι αναπαράγονται άκριτα μια σειρά από λανθασμένες και πολλές φορές επικίνδυνες απόψεις. Τα θύματα της ξενοφοβίας βιώνουν συναισθήματα όπως φόβο, απογοήτευση, ανασφάλεια και άγχος. Μέσω της ξενοφοβίας καταπατούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς υπάρχει άμεση αντιμετώπιση σε πολλούς τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η εργασία κλπ.

Η καταπολέμηση αυτού του φαινομένου θα καταστεί δυνατή, αν γίνει σαφής η αξία που έχει η πολιτιστική αλληλεπίδραση με κριτική ενσωμάτωση ξένων πολιτιστικών στοιχείων στον πολιτισμό μας. Οι φορείς αγωγής πρέπει να παρέχουν αγωγή βασισμένη στις ανθρωπιστικές αξίες, που θα καλλιεργεί το σεβασμό προς το συνάνθρωπο και στη διαφορετικότητα. Η πολιτεία με τη σειρά της οφείλει να κατοχυρώνει και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους πολίτες. Ακόμη, απαραίτητη είναι η συνεργασία των διεθνών οργανισμών για την καταπολέμηση του ρατσισμού (π.χ. άσκηση πίεσης ή επιβολή κυρώσεων σε κράτη που εφαρμόζουν ρατσιστικές πρακτικές κ.λπ.).

Τέλος, το ίδιο το άτομο οφείλει να συνειδητοποιήσει το πρόβλημα και να ενημερώνεται συνεχώς για την αξία της πολυπολιτισμικότητας. Γι’ αυτό, καίριας σημασίας είναι η καλλιέργεια της αυτοκριτικής του ανθρώπου με στόχο να οδηγηθεί στην αυτογνωσία και να συνειδητοποιήσει την ισοτιμία του με τους άλλους ανθρώπους.

Το μάθημα ανήκει στο Πρόγραμμα του Οκτωβρίου. Μπορείτε να δείτε τα υπόλοιπα Θέματα του ίδιου μήνα εδώ

Για να αποκτήσετε πρόσβαση στο Μάθημα, μπορείτε να αγοράσετε μια μηνιαία ή ετήσια συνδρομή εδώ 

Παρακολουθήστε ένα σύντομο βίντεο του μαθήματος δωρεάν στο κανάλι μας στο YouTube:  https://youtu.be/PHjgrgEPiDY?si=juUZ7AwP9xfDX3uX