Αξιοκρατία και Αναξιοκρατία

Αξιοκρατία είναι η αντίληψη σύμφωνα με την οποία επιλέγονται και υπερισχύουν οι άξιοι, οι ικανοί για διάφορα αξιώματα ή θέσεις της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Στα χαρακτηριστικά της συμπεριλαμβάνεται η αποτίμηση της κατάρτισης, της ευσυνειδησίας, της ευγενούς άμιλλας και της συνεργασίας. Αντίθετα, ως αναξιοκρατία ορίζεται η μη εφαρμογή αξιοκρατικών κριτηρίων και εφαρμόζεται συνήθως σε διορισμούς, μεταθέσεις ή προαγωγές υπαλλήλων κ.λπ., κυρίως για την εξυπηρέτηση συμφερόντων πολιτικών και επιχειρηματιών ή για την αύξηση της εκλογικής πελατείας.

Ως νοοτροπία συνεισφέρει θετικά τόσο για το άτομο όσο και για ολόκληρη την κοινωνία. Μέσω της επιλογής των πιο άξιων και ικανών ανθρώπων για τις διάφορες εργασίες, αυξάνεται η παραγωγικότητα. Οι πολίτες έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο κράτος, όταν γνωρίζουν ότι η αξία κάποιου αναγνωρίζεται κατά τη διαδικασία επιλογής προσωπικού. Επιπρόσθετα, η επιλογή ικανού εκπαιδευτικού προσωπικού στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, οδηγεί σε αποτελεσματικότερη μάθηση και έτσι προωθείται η αξία της Παιδείας. Τα άτομα έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους, στον εαυτό τους και απαλλάσσονται από κάθε είδους εγωιστικά συναισθήματα, αναγνωρίζουν πιο εύκολα τη συνεισφορά των συνανθρώπων τους, συνάπτουν πιο ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις, πετυχαίνουν ομαλότερη κοινωνικοποίηση, αποκτούν κοινωνική αποδοχή και αναγνώριση.

Παρ ‘όλα αυτά, στη σημερινή εποχή, η αναξιοκρατία διαρκώς ενισχύεται. Αποτελεί γεγονός πως τα ανθρώπινα πάθη και η απουσία ηθικών φραγμών υπερνικούν τις ηθικές αξίες. Αδυναμίες όπως ο εγωισμός, η φιλαρχία και η τάση των ανθρώπων να εχθρεύονται άλλους ικανότερους συμπολίτες τους θα λέγαμε ότι πηγάζουν και ενισχύονται από την απουσία ενός σταθερού και με θετικές προοπτικές οικονομικού περιβάλλοντος. Επομένως, εξαιτίας της, δημιουργείται ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα μεταξύ των πολιτών, αλλά και απέναντι στους πολιτικούς. Έτσι, επικρατεί μια γενικότερη ανασφάλεια και σύγχυση στην κοινωνία, αφού το μέλλον τείνει να είναι αβέβαιο.

Για την καταπολέμηση αυτής της διαφθοράς απαραίτητη είναι η απόκτηση του αναγκαίου ήθους από την πλευρά των πολιτών. Η ίδια η πολιτεία οφείλει να διατηρήσει και να ενισχύσει εκείνους τους θεσμούς που ελέγχουν τις διαδικασίες επιλογής προσωπικού. Οι πολιτικοί οφείλουν να ενεργούν με ήθος, να προωθούν αξιοκρατικούς θεσμούς και να επιβλέπουν την εφαρμογή τους. Τέλος, οι φορείς κοινωνικοποίησης, όπως είναι η οικογένεια και το σχολείο, είναι αναγκαίο να δημιουργήσουν στους νέους κοινωνική συνείδηση.

Το μάθημα ανήκει στο Πρόγραμμα του Οκτωβρίου. Μπορείτε να δείτε τα υπόλοιπα Θέματα του ίδιου μήνα εδώ

Για να αποκτήσετε πρόσβαση στο Μάθημα, μπορείτε να αγοράσετε μια μηνιαία ή ετήσια συνδρομή εδώ 

Παρακολουθήστε ένα σύντομο βίντεο του μαθήματος δωρεάν στο κανάλι μας στο YouTube: https://youtu.be/TyVgqkp6WEA?si=cLKn67t1FpP3ooBB